Άρθρα

Ποιος πληρώνει το «δεν πληρώνω»

Άρθρο Ντόρας Μπακογιάννη στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής

Η κρίση αντιπροσώπευσης για την οποία ελάχιστοι από εμάς τους πολιτικούς μιλούσαν από τις αρχές της δεκαετίας κορυφώθηκε πλέον με την απαξίωση του πολιτικού συστήματος. Τώρα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι έχει εξελιχθεί σε κρίση νομιμοποίησης του συστήματος, και άρα δικαιολογούνται οι διάφορες «μορφές πάλης» των κινήσεων «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω». Η αλήθεια είναι ότι η λογική του «τζαμπατζή» αξιοποιεί, στην εποχή της καχυποψίας και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που ζούμε, άστοχες και μονομερείς επιλογές των κυβερνήσεων. Για παράδειγμα, αποτελεί πρόκληση η εγκατάσταση διοδίων σε δρόμουςκαρμανιόλες όπως είναι η υποτιθέμενη εθνική οδός Κόρινθος- Πάτρα.

Το ίδιο προκλητική ήταν και η απόφαση της σημερινής κυβέρνησης να αυξήσει τις τιμές των εισιτηρίων των μέσων μαζικής μεταφοράς κατά 40%, χωρίς πρώτα να αντιμετωπίσει τους «τζαμπατζήδες», από τους οποίους χάνει σε ετήσια βάση περί τα 40 εκατομμύρια ευρώ. Οταν γνωρίζεις ότι η εισιτηριοδιαφυγή υπερβαίνει κατά πολύ το 50% και δεν κάνεις τίποτα για να την αντιμετωπίσεις άμεσα, πρέπει να περιμένεις ότι σε αυτή τη συγκυρία η νέα μεγάλη αύξηση της τιμής του εισιτηρίου θα οδηγήσει σε εκτόξευση της εισιτηριοδιαφυγής.

Το πρόβλημα από αυτές τις παραβατικές συμπεριφορές δεν είναι μόνον ότι προκαλούν απώλειες εσόδων. Η εικόνα της γενικευμένης ανομίας, είτε αυτή εκφράζεται με τα διόδια είτε με τα εισιτήρια, δίνει την εντύπωση ότι το κράτος, η κυβέρνηση, οι ΔΕΚΟ αδιαφορούν για τα έσοδα και τα ελλείμματά τους. Με τον τρόπο αυτόν υπονομεύεται το σκεπτικό των κυβερνητικών εκκλήσεων για θυσίες στους πολίτες της χώρας. Το εκπεμπόμενο μήνυμα προς τον πολίτη είναι «πληρώσεις, δεν πληρώσεις, το ίδιο κάνει» και μπορεί να προσληφθεί ως ενθάρρυνση σε γενικευμένες πρακτικές μη καταβολής έστω και μικρών αντιτίμων για την παροχή υπηρεσιών εκ μέρους του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Νομιμοποιεί, τέλος, τη λογική κάθε φοροφυγάδα που θεωρεί ότι οι φόροι που του αναλογούν είναι υπερβολικοί, και έτσι αυτοδικαιολογείται να μη δηλώνει τα εισοδήματά του και να μην πληρώνει τους φόρους του.

Ολη αυτή η ανομία- αντικοινωνική συμπεριφορά αποτελεί πρόκληση για τον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα που ξαφνικά χάνει τη δουλειά του ή για τον συνταξιούχο του οποίου περιορίστηκε η μικρή σύνταξη από το κράτος, το οποίο δεν κάνει όσα πρέπει ή απαξιοί να συλλέξει έσοδα δεκάδων εκατομμυρίων. Αποτελεί πρόκληση για τη μεγάλη πλειοψηφία που είναι η σιωπηρή πλειοψηφία.

Μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αποτελούν οι νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες χαρακτηρίζουν πλημμέλημα αυτές τις πράξεις. Μεγάλο όμως βήμα θα είναι η εφαρμογή τους. Είδαμε και τον νόμο για το κάπνισμα: Κανείς δεν τον εφαρμόζει. Εχουμε και τους τραμπούκους που, μπροστά στις κάμερες, κτυπούν έναν πολιτικό αλλά κανείς δεν τους αναζητά για να τους οδηγήσει στη Δικαιοσύνη. Εχουμε τους ισχυρούς επωνύμους που διακινούν μαύρο χρήμα αλλά κανείς δεν τους ζητά τον λόγο. Φτάσαμε εκεί που έλεγε ο Εμμ. Ροΐδης στο τέλος του 19ου αιώνα: «Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων». Χρειάζονται αλλαγές που θα ανατρέψουν αντικοινωνικές επιλογές που στρέφονται εναντίον της σιωπηρής πλειοψηφίας που δεν «τα σπάει», δεν φοροδιαφεύγει, δεν κλείνει τους δρόμους. Της πλειοψηφίας που αγωνίζεται, όπως και η Δημοκρατική Συμμαχία, για να γίνουν γρήγορα, αποτελεσματικά και σε βάθος οι μεταρρυθμίσεις και οι σαρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η Ελλάδα για να βγει από την κρίση και να προχωρήσει μπροστά ως μια πραγματική ευρωπαϊκή χώρα.